Poezi nga Mirko Gashi

Populus Illyricus

Populli
e di
kur duhet bërë kryq
me tre
e kur
me pesë gishtërinj
e kur
të thuhet dova
Ai
më së miri
të thotë
s'ka përëndi të tjerë
përvec meje
Populli të thotë
se s'ka kryeplak
më të urtë se fshati
Ai e ka meteorologjinë
e vet
në gjunjtë e pleqëve e të plakave
kur ky yll apo ai
gjendet këtu apo aty
Populli di
pse
s'duhet përqeshur lumin
për rrugën e tij gjarpërore
rrjedhën mund ta gabojë ndonjë pikë
po lumi kurrë


2.-


pasi vetëm ai e di
rrugën e vet
vallen e popullit
askush
s'do ta mësojë
as t'i marrë erë
për një jetë kalimtare
Kurrë mos humb besë
ndaj Zotit tënd të ri
beso
e po të besoj
në këtë aksiomë


Populli e di
se vetëm fëmijët dhe kafshët
të duan pa hile


Cdo fjalë që të thuhet
për Popullin
është e stërvockël
Ai e ka celësin
për cdo rebus
vetëm për të s'ka enigma
Eu
Ai
di
se cili mashkull i shtëpisë
është për pazar
e cili jo
Ai e di
mu si Luli i vocërr


3.-


ku është hija
e ku gjendet dielli
kush është Mark
kush Januz
e kush Janus
Populli e ka syrin
të thellë
sa një oqean
populli të thotë
se kënga
është vaji i burrit
se kështu e ka jeta
Ai ka
cka s'ka
asnjë kryevepër s'e ka krijuar Dante Aligieri
apo ndonjë tjetër
po Ai
i mjeri
Për cdogjë që ke ndier
mos beso as ti
po populli
e di
Ai
para se ta capojë
të njëmbëdhjetin hap
dhjetë i ka kaluar
Populli
s'ka epiqendër
të gjitha trojet
e skajet
e tij
ashtu mund të quhen


4.-


Populli të mëson
me proverba
ai të thotë:
"I di Meta punët e veta"


 

 Buzë lumit

Sa të shkurtëra janë largësitë
nganjëherë
deri në breg të lumit

Kur kitara therret
lumi vlon
peshqve zëri u shterret

Ti për bukuri
zgjon puhinë
fjetur në flokët e së dashurës
dhe ia leshon freret




Liria

(Lumit,sugarir tim)

Eu cfarë djali kam,
eu cfarë Lumi kam.
sa kafshata,
sa një pëllëmbë
s'e ka mjekrën
s'ka as dhëmbë,
mallkon yje,
shkatërron yje
Edhe në muajin e vet
të tetë s'don të lidhet në djepin e vet.






Nisia e dashurisë-Atlantida ime

Hëna lëshoi rrjetën
qyteti vazhdoi jetën

në muzgun e parë
si në zgjua
jeta vloi

të dashuruarit
bluanin
drithin e dashurisë

e zemra ime
vaj e në vaj
si zurkajë
as në këtë moshë
me dashuri
s'u josh

jetoja
pa mostra
bëja zustra

me cdo varg
shkoja larg
e më larg

shkrova
për renë e zezë
për nënën Terezë
por jo edhe këtë këngë
jetoja zi e më zi
skamnor e i pasur
por i tëri në poezi

taverna
më celi
kaverna në cdo tavernë
nga një kavernë

po qe besa
s'më la shpresa
se njëherë në jetë do të më paraqitet
ajo kometë
e Halejit

prej tavernës më shpien
në orën letrare
atje poezia ime
qe abetare
e jetës së shkretë
e jetës së vërtetë

dhe aty
në odeonin e diturisë
zë fill i dashurisë

e gjeta

në syrin e qiellit
në zenitin e diellit
në orën e gjelit

nëpër tingujt e lahutës
me ata sytë e sutës
erdhi në livadhin tim

dre o dre
i pafre
sa gjumin e pamatur
e kishe pasur

dora dorës
zemra zemrës

me baticë i mbushur uri
për dashuri
unë urithi
pashë kometën e Halejit
u harruan tavernat
u mbyllën kavernat

në prehrin e henës
sa e lumtur
m'ishte jeta
edhe në shpirtin tim
tashti zbriti bleta

dre o dre
i pafre
zemra jote dorë
luan duallën kraharor

kush është Ikari
kush Arnstrongu

u dëgjua gongu

pa fijen e romantikës
do ta pushtoj
yllin më të largët
të Galaktikës
t'ia dhuroj
Etës flockë
Etës lockë

klithën yjet
nga gëzimi
i saj dhe imi

ajo Rrushë
imja
jo e Rexhës
i largoi
pas ferexhes
se reve

pastaj
diku larg
pelat hingëlluan
qentë kuitën
arat e thara
të dashurisë
s'u ujitën

kush na bëri magji
lenetit i dha gji

treti Eta
u zhduk drenusha
vajti nuse Rrusha


mua fati
Rexhën ati
mua ylli im i fatit
Rexhën thundra e atit

diku lart
flet një alt
Eta Eta
e jo Mauthia
Etaaa

e unë e hëna
vajtojmë
luajmë etida
ç'u bë nisia
ku është Atlandida.






Ura e Maskatarit

Ilan, ilan –
na quanin asokohe
në Gjilan
e ne
vërtetë
ishim astritë
nëpër pyje
le e rritë

S’ndodhte kjo në teatër
ata
pa maska të arit
kudo nëpër Karadak
derdhën gjak
në çdo vatër

Shkrepnin vetëtimat

S’ndodhte kjo në teatër
trishtoheshin jetimat
rrufetë shkretëtonin
mal e fushë
ujin turbullonin
një vetëtimë
një rrufe
një lis për toke
një rrudhë
e nënës loke
trishtim – qumësht
për çdo jetim

Me dekada e tëhu
në këtë urë
kokat
na ngulnin në hu

Kjo urë
s’u ndërtua me gurë
po me lisa të prerë


Pas çdo lisi të prerë
zgjohej nga një erë
më pare stuhi
e pastaj puhi
që ndjell pranverë

Ilan, ilan –
na quanin askokohe
në Gjilan
e ne vërtetë
ishim astritë
nëpër male
le e rritë

Në bebëzat
e të parëve të mi
u zgjua e bardha agmi
pushka krisi
u mboll lisi
u zhduke ferri
lëshoi kushtrimin
Idriz Seferi.

 

Mirko Gashi  1939-1995.  

U lind më 2 janar 1939 në Kralevë.  Shkollën fillore e ka kryer  në Preshevë, ndërsa Gjimnazin në Gjilan. Ka kryer edhe një shkollë për gazetarë.  Ka punuar mësues në fshatin Caravajkë të Preshevës, gazetar në Radio Prishtinë, aktor në Teatrin e Kombësive në Shkup dhe në Teatrin Popullor të Prishtinës etj. Përpos krijimtaisë letrare,  është marr edhe me përkthime nga gjuha shqipe në atë serbe dhe anasjelltas. Poezitë e Mirko Gashit janë përkthyer në gjuhët frënge, italiane, gjermane, arabe, sllovene, angleze, turke dhe maqedone etj.  

Vdiq në vitin 1995, në Prishtinë.

 

 

Botimet

* “Në vorbullën e ujit” Prishtinë 1972

 * “Netët e bardha”, Prishtinë 1975

 * “Liberto për gjenetivin e ujit”(serbisht), Prishtinë 1977

 * “Gjarpëri i shtëpisë”, Prishtinë, 1980

 * “Arbror vitae”, Prishtinë 1988

 * “Plagë uji”, Prishtinë 1990

 

 

Përkthimet

* Poezitë e Ali Podrimjes

 * Poezitë e Din Mehmetit

 * Poezitë e Qerim Ujkanit

 * Poezitë e Sabri Hamitit

 * Poezitë e Ibrahim Kadriut

 * Drama “Gof” të Anton Pashkut

 * “Anija e vjetër” të Resul Shabanit

Grigor Jovani: FYTYRA E ZOTIT

Cikli: KARTOLINA

NE NDODHTE...

Kur në sytë e mi ndodh të shikosh
re të ngarkuar me shi,
kur një det i zemëruar shkallmon dejet e mi,
kur zogj të therrur më sheh në buzë,
në vend të fjalëve,
e dashur,
mos më ler të bredh mes ftohtësirës mëhallave.

Në ndodhtë, gjatë çastit të mbytjes,
në mes të panikut,
kërkoj ndihmë,
mos m’u mërzit, jeta ime, mos më shtyj...

Bëj një fole me duart e tua,
më ler të hyj.

PEMA

Është plakur tashmë dhe rri kokëvarur,
në krahët e rrjepur
nuk i ulen më zogj në pranverë.
Prej kohësh përton të nxjerrë fleta,
hije nuk bën për udhëtarët në verë.
Kapërceu pragun e çdo kohe,
duket e vdekur është, gati të shembet...
Unë them se pret ndër degë një pulëbardhë,
t’i shkund pak ujë deti
dhe të trembet.

FYTYRA E ZOTIT

Sa vjen dhe më e huaj më duket fytyra e Zotit,
shikimi i tij, gjithmonë e më shumë,
enigmatik.
Jam zhytur kaq thellë brenda Skëterrës sime...
Duke mos pasur asnjë shpresë për të ikur,
nuk ndjej as frikë.

Vetëm natën kam frikë.
Më vijnë sipër kokës ca vemje të mbrapshta,
kujtojnë premtimet: “Duhej t’i mbaje,
si çështje nderi...”
Kërkoj fytyrën e Zotit. Të shpallë para të gjithëve
Pafajësinë,

veçse këtu është Ferri.

Këtu asgjë, asgjë nuk dëgjohet...
Përveç gjitonit gjarrpër, që gjithmonë e më tepër
afrohet...

FATALE

Të kam dashuruar, gjithë jetën time të kam dashuruar,
si çilimi. Të kam dhembur,
as vetë nuk e di se sa të kam dhembur, një zot e di.
Dhe nuk pyeta... nuk e di si u bë që s’pyeta:
a më dhimbje ti...

Shqetësohesha në kishte ftohtë dashuria. Sarkën e ëmbël,
mos e gjente era dhe ma bënte kallkan.
Me tesha të ngrohta e vishja. I ndezja zjarr dhe e nanurisja.
I gëzohesha,
si një fëmije që s’qan...

Të Huajin e Panjohur kisha frikë, mbi të gjitha. Vigjëloja
si burrë,
gjithë jetën, qyshkur të gjeta.
Se ç’kishte thellë, ç’fshihte nën sarkë dashuria,
o zot, nuk pyeta!

FJALA E FUNDIT

Kërkoj, qysh në mëngjes, fjalën e fundit,
për të fundmen vjershë, në këtë vit.
Të fitoj Konkursin e Fundit të vitit,
se kushedi, nuk ka më “prit...”.
Fjalorët hap - s’i kam përdorur kurrë,
lavdi Zotit, për fjalë,
s’ndjehem ligsht asnjë grimë.
E pamundur të gjej fjalën e fundit,
t’i vëj vjershës së flamosur një firmë.
Zbuluar janë të gjitha fjalët,
me përjashtim të asaj që më duhet.
Nuk më vjen keq, që do humbas Konkursin,
më bren mendimi: këtu diçka luhet...
Mos Zoti më bën lojë: më shmang nga Fjalët,
më lë të gërmoj kot, në pikë të mundit?
Apo mos ndodh tjetra: nuk është shpikur
deri më sot,
fjala e fundit.

Athinë
(Përfunduar ditën e fundit të vitit, më 31 dhjetor, 2011)

Tri poezi nga Abdyl Kadolli

 

HUMBJA E POETIT

 

Si humbe aq mister
Në gjirin e Bermudeve
U bëre legjendë

Lodrove larg e larg
Ylli ishte aq lart

Në Lodevë asnjë burim

Mund të ngjiteshe në Eifel
E të lundroje në Senë
Etjen ta shuaje

Edhe tek Urë e Shenjtë
Mund të kridheshe në Drin
Të shpërlaje këngët

Sa larg barite si era
Në pyllin e Bodlerit
Vdekja të zuri peng

Poetët të qanë me shami
Poeteshat me dashuri
Shi, shi, shi....

Si humbe aq mister
E u bëre legjendë
Në Itakën e Odiseut.

 

 

 

 QENTË NË PANTEON

 

Lehin qentë në Panteon
Zotin ta shqyejnë

Qen të larmë, qen të zinj
Turren me lemëri.

Lehin për etninë
Përmirren për lirinë

Të çartur për fron
Hëna i tmerron.

Lehin qentë në Panteon.

 

 LAMTUMIRË

Nga po ikën, miku im
Herë andej, herë këndej

Andej është kepi i rremë
Mitingjet vdiqën ngaherë

Kot u këndon poetëve të hirit
Ata tretën si brymë

Nga po thyen, miku im
Herë andej, herë këndej

Në Panteon nuk hyjnë
Bardë e kameleonë

Këtej Drini esëll rrjedh
Lamtumirë, Lamtumirë!

Prishtinë, nëntor 2012

TË GJITHA RRUGËT SHKOJNË NË VLORË

Xheladin Mjeku

 

TË GJITHA RRUGËT

SHKOJNË NË VLORË

 

Tfilluam këtij rrugëtimi kaq mundimshëm,
Të çmallemi për mote me vllaun,
Në legjendën e gjakut në zemër Prekazi,
Ndezëm flakadanët e lirisë,
Për t’ia ndriçuar rrugën
Shekullit të mëvetësisë.

Sa shumë kish lënguar Çamëria,
Sot plagëve po ua kërkojmë burimin,
Vumë flamurin në Gurin e Prevezës,
Filati, Konica, Janina e Arta
Na shtruan sofrën e bujarisë,
Përqafimi mbetet peng për një shekull.

Nga Manastiri, Shkupi, Tetova…
Me tingujt e gjurasë Grykës së Radikës,
Sa legjendat u tjerrën për nagantin e krismave,
Parakaluam triumfalisht faqeve të lavdisë
Dhe ia vulosëm kohës qëndresën,
Tek sa po zbret buzë Vardarit një rreze drite,
Hasan Prishtina përqafon burrërisht historinë,
Gonxhen, Kryetrimin, Epopenë e lavdisë.

Mbushur aromë jete rrugëtojmë tutje,
Një fresk i Mollës së kuqe na mbështjell plot jetë,
Gjithkah po frynte jugu furishëm,
Shpaloseshin rrënjët e kujtesës si petale lulevere
Mbi Testamentin e kohës së trisht
Me pika gjaku qëndis.

Nisëm rrugë drejt Majave të Boletinit,
Se atje valviten vitet e historisë,
Dhe fjala amanet brezave:
“Kur është mirë Shqipëria,
Edhe unë jam mirë”.
Dy nagantë shkruajnë epitafin e pavdeksisë,
Flamur ndër shekuj na vjen mes Kuvendit
Isa Boletini.

E nisëm shekullin për udhë,
Shtigjet e lirisë na premtoi,
Pritëm gjatë një kumt
Dhe shkurti na mbushi zemrat gëzim,
Prishtina po festonte agimin,
Çlirimtarët ia shtruan vendçe.

Nga Kullë e Bushatëllinjëve,
Dëgjohet kushtrim i maleve:
Po vjen Ali Pashë Gucia!
Osoja në Vraninë
Paska shtruar drekën e festës,
Barot e zemër qeliku.

Një flamur e shoh prej një shekulli,
Dedë Gjo Luli ma lëkund plisin
dhe shkund tytën e maliherit,
Në emër të atdheut,
Në emër të lirisë.

Në Lezhë çmallem një çast,
Kryetrimit ia puth rrezet në ballë,
Turravrap ngarend fushave të bleruara
Deri në krahërorin e shkëmbit në Krujë,
Ku pikon për shekuj gjaku i lirisë
E rrezaton një dritë jete.

Vlora vlon nga valvitja e flamujve të lirisë,
Krahshqiponjë hap horizontin plot rreze,
Shekullit ia fshijmë mjegullën e durimit,
Deri në bashkimin e ëndrrës së pambarim
Dhe e përgëzojmë Kuvendin e burrërisë,
Me gjuhën e zemrës dhe dashurisë.

Të gjitha rrugët kanë mësyrë të arrijnë
Në logun e burrave dhe besës,
Tok me Plakun* të ngremë gotat,
Në Kullën e mëvetësisë.

Por nga Prekazi deri në Vlorë,
Kemi edhe pak rrugë për të bërë,
Kemi edhe një mall për t’ia shuar
Nënë Shqipërisë.

CIKËL POETIK NGA FRAN UKCAMA

PËR TË BLERË,
A KA NDOKUND PRANVERË ?!

Syri s’ma kapi
As zemra s’e pa,
Më humbi rrugëtimit, kaherë
Se ku më ra…
Qysh se kam le?!
Një stinë më mungon, s’më del.
- O pelegrin, njerëz bestarë
A ka shitore në udhnajë, të patharë…
Në mujsha për ta blerë,
A ka ndokund Pranverë?!

 

KUR FLASIM PËR LISAT

Kur flasim për lisat
Fjala rrjedh te ama
Ku zogjtë projektojnë
Folezat e rënda…
Kur flasim me zogjtë
Zemra deh te kënga
Mëngjeset rindezin
Elegjitë e ëmbla!


ZJARR NË ACAR

Era vuuu!
Gjoksi bam!
Faqja flakë,
Dielli kallkan,
Ec kaprolle, mos u ndal!
Burr’ i dheut,
Pse po qan?!
Ngrica lotin, s’po ta than
Për askund,
Për askënd,
Ah, rini, që më s’të kam!


KËLTHASIN PULËBARDHAT…

Zemrës së ndezur,
Pse këlthasin sot pulëbardhat?
Në det motivesh, varkat ngecën.
Në faltoren e shenjtërimit
Lus një zot:
Shëro Gërdecin!
ROB
Sot, tash, sot
Bëhem zog,
Valltar në skenat qiellore,
Pëllumba, fëmijë,
Engjëj, prore,
I përpij prej dore.
Mos mundoni
S’u përgjigjemi
Ëndrra – hëna e plotë
Jam alieni i braktisur
Rob, në tjetër botë!


VLON E VUAN

Mos m’i nguc trojet e vjetra
Shenjat e mendimit!
Mos ujit grëmra e ferrat
Në log fluturimi!
…Se jam krua, bëhem lumë!
Kodër jam e ngrihem mal!
Në kraterin e një shpirti
Vlon e vuan një vullkan!



GJIMNAZIST

Dua sot
Të mos zgjatem,
As shkurtim
Qoftë një gisht
S’desha qiell,
As parajsën
Veç të kthehem
Gjimnazist!
Thjesht fare
Për një fakt
Që ta kap zogun në ajër,
Dashurinë…
Oh, ç’mëkat!
Si një vjollcë petaletharë
Ku ka mbet?!
Diku… në shpat!


PLAGA

Një thëllëzë pendëshkruar
Dhe një gotë raki,
Kujtojnë kohën e pashkuar
Grackë në gjueti…
Kujtojnë çastin e plagosur
Diku, lidhur peng…
Nën qershizën e lotuar
Plagë e vjetër… dhemb!



PUTHJA E TANUSHES

Pak kulloshtër bjeshke,
Bornajave të mjela,
Mjaltë prej lules së verdhme
Gatuar nga bleta.
Esencë boronice
Në gjoks të rudinës,
Shtrydhë prej manaferrës
Ballin e rakisë…
Çfarë më mungon mua
Në shtratin e qiellit?!
Shtroj për ty moj zemër,
Basmore ylberi!
Sot mrizi më dehu,
Gurrës së papirë,
Mbi buzë të Tanushës
Zana më paska ngrirë!



PËRMBYSJE

Lulet po na vdesin,
Po ringjallen plehrat,
Veniten visaret,
Blerojnë antivlerat!
Bota çakërdiset,
Vërshojnë të vjellat,
Në tymnajë brigjet
Gromësijnë derrat!
Humbur ekuilibri,
Boshtit magnetik
Kafshët ngrejnë motele
Në kopshtin zoologjik!



ZONJË E MADHE

Myzeqe, gjerë e gjatë,
Statujë antike,
Gjokset nxjerr pa marre,
Pimë e hamë,
Hamë e pimë,
Ti përherë bujare!
Fluturova nëpër ëndrra,
Erdha bujtës,
Më the “dhëndërr”.
Ulem në gjunjë përfare!
Ndez qirinj në zemër flakur,
Të falemnderës
ZONJË E MADHE!



KAFSHATA

Tellall, siklet
Poshtë, përpjetë
Thërret, thërret…
Në gojë një byrek
U mbyt,
Pak ujë,
Kafshatë në fyt
Medet…
Për deputet!
Shteti gërhet!
PASAPORTA
Pasaportën falja qenit
Me të shkon në kazan të plehut
Jam qenia e të paqenit
Qytetari i mosshtetit!



NË UDHËN “ EGNATIA”

Mos m’i hiq sofrat
Sa të zbresë nata pa hënë
Do vijnë milingonat.
Çajnë mure
Tulla, gurë; tunele në pallat
Vijnë punojnë pak tek unë
Pastaj venë lart.
Kokë më kokë, sup më sup
Vargan, fatngrata
Ato ikin, unë nga pas
Në udhën “ Egnatia”!


VETVETJA

Kënga e parë
Dhe një letër
E pafjalë
Sot më kandet me patjetër.
Eposet e plakura,
Koha mbi valë,
Në stanin e vjetër,
Muzeum vetvetja.
Gërma ngrënë mole,
Varë në pe merimangash,
Humnerave të epra,
Muzeum vetvetja!



SA?!

Sa lumenj humbën
Mbetën zall e gur?
Sa pemë u thanë
Kokërr s’dhanë kurrë?
Sa valë u fashitën
S’puthën asnjë breg?!
Sa varka na ikën
Pa krye, pa shteg?!
Sa lule u vyshkën,
Në orët e para?!
Sa dashuri ranë,
Mbetën të pavrara?!
MBRO!
Padija tej
Të lodh kujtesën,
Djallëzia tej, virus mendjeje
Ndryn subkoshiencën.
Mbro drejtpeshimin
Monument kulture!


NJË FLETORE

S’më hyn në punë noti,
Troftat dikur ma mësuan
Në ujëvara Valbone
Sot më rrëmbyen valët e kaltra
Joniane, të kojme…
Si dre i vjetër,
Sylotuar në gjyqin e kohës
Në peng mos’harrimi
E kam…
Në fletore!



KATARAKTET

Kataraktet e trurit
Guralecat i lëmojnë,
Shkëmbinjtë i trandin,
Thëllimet i freskojnë.
Ai ?! Qëndron!


DREJT
Shpinën mbështes te
Cungu…
Hurb vesën te ama,
Diellin kap prej flokësh,
Në gjoks të tokës këmba
Drejtpeshimin,
Mbaj!
Zog i hapësirës
Viset rrok… prej kohës.


RROJ TË MOS VDES!

Në qiellin e kthellët i ndezën rrufetë,
Prijësin e prijësave po na godasin.
Në pritën pabese dolën çakejtë,
Ne rrisim filiza,
Kohës t’i qasemi!
Hordhitë sulmojnë, si do t’i zmbrapsim
në sheshbetejë?!
Kohës moderne, mesjetë e errët!
Kaq frikë,
Kaq tmerr në palcë u kallim! Medet!
Shqipen ne mbollëm;
Shqip hodhëm farën,
Kur ishim ne, ata ku qenë?!
Gdhend gurët e shpirtit
Me shenja arbri
Mbush tokë e qiej…
Dhe në gurrë rilindase, në gjunjë,
Hurb amën.
Thërras Kryekombin,
Se rroj të mos vdes!!!



PIKËPJEKJE

Cila m’i ujit lulet e zemrës
Në syrin e gurit ?!
Mas fjalën e kohës
Me kutin e burrit...
E dal në pikëpjekje
Kah muzgu i shekullit
Për të rikapur agimin
Që nuk po më vjen?!


THIRRJE

Një eshkë, një uror
Nga galaktika e yjeve
Ndez zjarrin e kohës,
Thirrje për shpirtrat!
- NJË RIT!
Në mëngjes përkthej natën
Përshtas fjalën, ëndrrën,
I marr zogut nota, tinguj,
Nis e ndërtoj këngën…
E përditë më vjen ky rit
Kod, prehistorik.
Zjarri në oxhak s’u shua
Drita nuk u fik!


STINA E QERSHIVE

Ajo vjel qershiza
Të ajthshme, të pjekura,
Unë, në hulumtisje
Kap, soje, të tjera…
Plasin kokrra të hijshme,
Gufur nga pranvera
Dy në buzën time
Plot me lëng e erëza...
Kjo stinëz qershie
Oreks i pashuar
Si tespi brilante
Dy,i los në duar!


KUJTOJ FILOZOFËT

Kujtoj filozofë
Grekë, mendjehollë
Sot!
Pushtetarë
Të shtirur
Llomotisin
Kot!
Ne poshtë duartrokasim,
E buzagazim
Me lot!


UJKU

Kaccavirrem sot te yjet,
në puje të thella,kërkoj Trojën,
luaj me fëmijërinë time,
në gurra po flladis krahrorin.
për çudi,në shtrg rrënoje,
ujku më lyp pasaportën!!


LOTI
U ça pragu i shtepisë,
u tha lulja e bari,
njëzet vjet pikon një lot,
loti, lumë malli!


IKU

Na iku jeta pa e shijuar,
si një fëmijë që s`mori gji,
ide e ndjenja ,konservuar,
liri pa shpirt,
shpirt pa liri!!




SHENIME PER AUTORIN

Fran Ukcama u lind në Tropojë më 25 mars 1946.
Ka mbaruar gjimnazin në qytetin e Bajram Currit më 1964 dhe me provime plotësuese një vit më vonë, më 1965, mbaron shkollën e mesme pedagogjike në Shkodër.
Nga viti 1964 deri më 1973 ka punuar në Tropojë si mësues dhe drejtues në institucionet kulturore.
Në vitin 1975 u diplomua në Universitetin e Tiranës si mësues për shkollat e mesme në degën Histori-Gjeografi.
Ka kryer specializimin pasuniversitar për histori dhe disa specializime në fushën e artit dhe kulturës.
Qysh nga viti 1973 e në vijim jeton e punon në qytetin e Fierit si mësues e së shumti si drejtues në institucionet kulturore e artistike.
Nga viti 1997 deri në vitin 2002 ka jetuar në Athinë, ku ka marrë pjesë si bashkëpunëtor te “Gazeta e Athinës” me artikuj e krijime letrare.
Aktualisht kryen detyrën e Drejtorit të Drejtorisë së Artit dhe Kulturës në Bashkinë Fier.
Krahas kësaj jep kontributin e tij në letërsinë për fëmijë, fushë në të cilën është nderuar dhe me çmime kombëtare.
Është anëtar i Unionit të Shkrimtarëve dhe Artistëve, si dhe i Akademisë së Arteve dhe Letërsisë Europiane në Bruksel.
Kete vit ka marre nga kjo akademi medaljen e arte per ciklin poetik nga libri “Kulla ne qerpik te diellit”.
Qysh nga viti 1973 ka botuar në revista dhe gazeta cikle me poezi.

Ka botuar 7 vëllime me poezi për fëmijë:

“Fëshfërijnë kallinjtë e grurit”-1986
“Shqiponjat e bjeshkës” – 1996
“Engjëjt luajnë me mua” 2000
“Vallja e Bukurezeve” 2003
“Dielli luan kukafshehtas” 2004
“Ejani të vjelim yjet” 2004
“Ujëvarë në sytë e marsit” 2006
“Zemra shkruan kartoline” 2009


Është autor i shumë pjesëve teatrore që janë vënë në skenë në Teatrin e Kukullave të Fierit dhe qindra tekste këngësh për fëmijë, me një prej të cilave është nderuar me çmim edhe vitin e kaluar.
Romanet për fëmijë:
Postieri i zemrave 2002
Gjurmët e lotit 2004
Vjosana, bija e delfinit 2007
Pulëbardhat e shpirtit vikasin 2009
Bobi 2010


Dramaturgji për fëmijë:
• Armiku i rremë
• Gjuha e kafshëve
• Genti në fshat
• Gomari harraq
• Mosnjohja
• Beni Alieni
• Loni Pokemoni
• Mjalti i mjaltit
• Luajmë SMS
• Bobi, djali i Biznesmen Beut


Monografitë:

• “Çetnikët e qejfit”
• “A doni më për…?” Kushtuar aktorit Fuat Boçi 2006
• “Udhëtoj në visaret e këngëve”, Kushtuar këngëtares Sofika Hodo”
• “Në majat e humorit popullor” Kushtuar aktorit Ndreke Beltoja
Vëllimin poetik për të rritur:
“Kulla në qerpik të diellit”- 2008


______________________
Përgatiti: Haxhi Muhaxheri

Vasil Tabaku: PRISHTINA

 

PRISHTINA

Miqeve te mi poet te Kosoves

Nje toke

E bere prej shpirtit tim
Prej dhimbjes dhe krenarise
Prej drites dhe zjarrit te zemres sone…
Prishtine.
Emri I identitetit tim shqiptar
Fjala e dashurise sime te madhe
Dhe puthja prej qielli
Ku perqafohen horizontet…
Kam rene ne gjunje para teje
Qytet I lirise.
Neper guret e rruges
Lemoj hapat e heronjeve
Jeta e tyre
Eshte shendruar ne buzeqeshen tende
Na mallin tend,
Ne perqafimputhjen
Dhe lotedritezimin tend Prishtine…
Jam dashuria jote
Jam zeri yt prej pike loti
Dhe grimca lumturie pakufij
Jam zambaku I celur ne kraharorin tend
Prishtine,
Frymemarrja jote
Mbush qiejt
I jepe jete gjithe bijeve te KOSOVES
Nepre krahet e plagosur te rruzullit
Ata si zogjte
Presin tu forcohen krahet
Per te rendur ne nje fluturim pakthim
Drejt teje Prishtine…
Epokat
Shfletojne horizontet
Si flete te histories
Perms gjemimeve te viteve
Gishtat e mi te drojtur
Shkruajne kryeemrin e paqes
Prishtine…

Tirane 21 shtetor 2012

 

__________________

Marrë nga "Sofra poetike" në FB

Grigor Jovani: FJALET

 

 

FJALET

Kam frikë, Zoti im,
çdo të ndodhë me Fjalët.
Ku do të shkojë kjo punë:

Fjalë me miliona,
qindra poezi!
Jo për ndonjë gjë,
por tani që po plakem,
kam frikë mos mbarohen
dhe s’flas dot me Ty.

Grigor Jovani: BLU E THELLE

“Blu e thellë”

- 40 poezitë e Monemvasias së sivjetme -

BLU E THELLE

Kanë filluar shirat e fundgushtit,
shuan etjen rrënjët e ulinjve.
Drurët që gjer dje ngjanin të plakur,
veshën sot këmishat e të rinjve.
Zogjtë u sistemuan prapë ndër degë,
sikur s’qenë larguar prej shtëpive.
Përrenjtë gjetën rrugën për në det,
deti mori blunë e dashurive.



 HISTORIA IME

... fillon kur prindërit e mi të shkrehur,
u dorëzuan në gjoks të njeri-tjetrit,
si pushkë të shuara.

E përfundon një prift, pak dhe i shkrifët
dhe temjani.
Të tjerat janë të shkruara.



 POETI DHE DETI

Poeti s’mund të hesht. Nuk mund
ta kyçi detin në sirtare.
Ka frikë, kur zhytet, mos gjen fund
dhe i mbyten vjershat fare.
Por dhe kur hesht, poeti flet.
Prezenca e tij bën zhurmë.
Tek heshtja i gjëmon një det,
vargjet e mbushin shkumë.
Gjersa mposht heshtjen, më në fund,
dhe i tranden fjalët, si tërmeti.
Atëhere deti hesht. Nuk mund
të flasë ai, kur flet poeti.



 KRISHTLINDJET

Kur u gjenda së pari me të dashurën time,
me kasollen e lindjes së Krishtit,
m’u shndërrua dhoma.

Kjo përrallë Krishtlindjesh,
nuk ka mbaruar akoma.



 NINULLA

Më shtroni një krevat në mes të detit.
Të më përkundin valëzat dhe peshqit.
Ninulla të këndojnë erërat
e gushtit. Kështu,
rehatin tim të gjej.

Nëse më ngjitet në krevat
një nimfë deti,
di unë të flej.



 QYTETI PREJ BETONI

Dhe u gjenda, kështu, në këtë qytet.
Tani e kaq kohë, brenda betonit rri.
Papritur, pashë se jam larguar shumë,
nga ajo ç’ka desha,
qysh i ri.

Ditëve këtu, nuk bie shi,
netëve të ngjan se rron në furrë.
Sa për mëngjeset... S’ka mëngjese,
ka ditë dhe netë,
pa zgjime kurrë.



 ME BENE NJE PYETJE

- Jeni kirurg?
- Jo, ç’ne... thjesht vargje shkruaj,
që të them të drejtën, s’prekën kënd.
- Atëhere, kam të drejtë. Se, si i bëhet,
ta shkullësh zemrën, sa herë shkruan,
dhe ta vendosësh prapë në vënd?!



 KANARINA

Çdo mëngjes, kur dal në ballkon,
gjithë kohës këndon, me këmbëngulje.
- Deriçkën s’ta hap! Lodhesh kot! – i them. -
Ç’karakter është ky? Se ke për ulje?

Pastaj vazhdoj: - Teatrin ç’e do? Veç nëse kujton,
se nga kjo diç del...

Më gënjeu dikur në kanarinë.
Herë tjetër s’e shkel.



 PASDITJA NE ISHULL

Ky ishull është i trishtë pasdite.
Dielli u zhyt në det i dëshpëruar.
Ashtu i hutuar, nuk u tha përrallën,
fëmijëve që e prisnin zgjuar.
I ulur në verandë, pranë meje,
garsoni i dembelosur rri.
Poshtë në breg, ca të moshuar,
shëtisin heshtur, pa njeri.

Ky ishull është i trishtë pasdite,
veç në mëngjes ka gjallëri.



 TORTURA

Mund t’ia harroja edhe puthjet,
ndonëse është torturë.

Aromën kurrë!



 PERSERI PER NENEN

Sa herë dëgjonte çelësin tek porta,
si flakëz nga oxhaku hidhej.
- Je e marrë! - e qortonte babai. – Ç’pëson,
nuk më thua?

Ajo bënte sikur s’e dëgjonte. Pas mesnate,
priste mua.



 “ADDIO” S’KEMI THENE AKOMA

Nuk kemi thënë “Addio!”, zemra ime.
Përtyp si çimçakiz vargjet e tua.
I ngatërroj me puthjet. Që të dyja,
si dreq i dua!

Përgjersa vargjet t’i përtyp, si puthjet,
gjersa “Addio!” s’kemi thënë akoma,
të ndarë nuk jemi,
ende jam tek priza.

Pres të më çosh të tjera çimçakiza.



 RENDESA

Ditët dëng mbi ditët,
muajt përmbi muajt,
arka plot me vite
përmbi dhjetëvjeçarët.
Në fund fare, jetën,
e zënë të qarët.


 MOT I KEQ NE PLAZH

Ra shi i madh gjithë ditën në plazh.
Me një fshesë të padukshme, erërat,
pasi sipërfaqen e detit lëpinë,
fshinë edhe xhamat e kujtesës sime.
Udhëtimet me traget janë me rrezik.
Të pamundura mbërritjet dhe kthimet.

U ftuan plazhistët të kenë më shumë kujdes,
mund të ndodhin natën, nga rreshjet,
rrëshqitje dheu në ëndrra.
Breshëri, ka mundësi, qoftë larg,
të më prishë krejt vreshtin,
që kam mbjellur tek zemra.

Nuk dëgjova dhe lajmet, se kur do të mbarojë,
ky mot i mbrapsht, që më qëlloi për pushime.
Për fat të keq, nuk japin llogari,
erërat e pabindura të zemrës sime.



 PREMTIMET

Mos mbush tërë ato faqe me premtime.
Një det të tërë
me fjalë.

Kur do të thahet, s’do kesh ku të shkruash:
“S’i mbajta dot!
Më fal!”



 KOPSHTI ZOOLOGJIK

Nuk duroi fatin e një poeti:
varfërinë,
vetminë,
shpirtin magjik.

Ia dorëzoi të parit që gjeti
dhe u fut
në Kopshtin Zoologjik.



 HENA DHE LUMI

Hëna natën bisedon me lumin.
Pas mesnate ndjenë vetmi, të dy.
I thotë hëna: “S’di ku humba gjumin...”
Lumi murmurit: “E kam në sy...”

Lumi natën bisedon me hënën.
Janë miq për zemër, jo dashnorë.
Lumi rend drejt detit, si drejt nënës.
Hëna është jetime, ngjan e gjorë.



 KAFEJA

Dashuria,
si kafeja.

Rufitja e parë,
gjithë hareja.



 VARRI I PRINDERVE

Vij shpesh këtu. Shikoj të njëjtin film,
me copëza jete.
Aparat projektimi nuk marr,
aktet filmike i mbaj me vete.

Kaq afër vdekjes, frikën s’ia ka pasur.
Ajo e di: më ka marrë
ç’kisha më të dashur.



 TE SHKRUASH VJERSHA

Që të shkruaja këtë vjershë,
sa mund harxhoi im atë,
duke më këshilluar.
E mira, nëna ime,
sa netë më priste zgjuar.
Tek dhëmbshuria e motrës,
sa të fshehta kam strehuar.
Sa xhelozira mbyti,
bashkëshortja e dashuruar.

Këto dhe shumë... Veç unë,
bëra atë që desha...

Ç’kujtove ti?
E lehtë të shkruash vjersha?



 FEMRAT

Me femrat s’kisha kurrë sukses,
përfshirë këtu edhe rininë.

Tani që humba shpresën krejt,
më dashuruan poezinë.



 PASHE NJE ENDER

Në fshatin tim të largët, poshtë qiparisave,
një gropë e hapur dhe përreth
ca hije me lopata.

-Ç’e zgjat! – më thonë. – Nuk i kemi qejf,
përshëndetjet e gjata!



 DETI NE DIMER

Askush s’e merr me mend,
ç’heq deti në dimër,
për t’iu dhuruar njerëzve verën.
Kalëron dallgët, përleshet me ngricat,
për ta shpëtuar të tërën.
Vajzat, që zhvishen në plazh,
duke shpallur në konkurs bukurie veten,
nuk e dinë: të bëhet nektari mjaltë,
bleta mbretëreshë sakrifikon vetveten.
Kështu ngjan me detin. Ai e di,
çdo të thotë të sakrifikosh kaq muaj,
për të sjellë në sezonin e ri,
verën e ngrohtë,
mbi tre kuaj.



 AJO

Buzët e saj -
burime të kristalta uji,
pi dhe s’ngopesh.
Flokët -
shelgje të varura në lumë,
shtrihesh poshtë dhe shlodhesh.
Vetëm duart... Të lidhura në gjoks -
gardh me gjëmba.
Bëra të këpus një manaferrë,
u shpova në gisht dhe u tremba.



 JETA

Edhe ato që m’i ka dhënë,
m’i merr një nga një.
“Nuk i ke paguar!”, thotë.

Më mbeti në portë.



 ARRATISJA

Sa herë dua të arratisem,
ngjan errësira burg i zi,
qenër roje – yjet.

Hëna,
prozhektor gjigand,
kreh lëndinat edhe pyjet.

Ëndërroj kaq kohë liri,
veç asnjë mësim
s’kam nxënë:

për t’u arratisur s’bën
natë me yje
dhe me hënë.



 TE STREHOSH DETIN

Kur ti fle, deti nuk gjen qetësi,
në katakombet e thellësisë së vet.
Ta kuptosh, s’mjafton të jesh njeri,
duhet të ndjehesh det.

Po të mundësh, hap një vjershë dhe ti,
t’i strehosh netëve psherëtimat.
Unë s’e bëj. Flej në rehati.
Të strehosh detin është për trimat.



 TRENDAFILA DASHURIE

Më kujtohet kur njoha dashurinë:
shkoja në shkollë, më priste në oborr,
mbante një trëndafil me bulëza vese.
Dashuria e parë:
një shikim në mëngjese.
Pastaj e humba. E pashë përsëri,
me ca sy rrezeartë, prej dielli.
Ishte rritur. Po ashtu edhe unë.
Të dy -
një trëndafil që arrinte tek dielli.
Tani e takoj përditë dashurinë,
tek ujis kopshtin tonë, çdo agim.
Kur nxitoj, i lë këtë meshazh:
“Ti fle...
Trëndafilat i ujita unë, shpirti im”.



 QIELLI ESHTE PER JU

Qielli është për ju, shqiponja,
që nëpër re
mbërrtheni gishtërinjtë.

Përndryshe,
do të fluturonin gjarpërinjtë.



 SHTEPIA

S’ma merrte mendja,
se do të bëhesha kaq shpejt,
si... “i shtëpisë”.
Mendoja: “Herët është....”
S’kish rëndësi,
që aq shumë e desha....
Por u kthye në krah,
pasi kishim bërë dashuri,
u ndjeva i qetë,
mendova vjersha.



 KOPSHTI NE MENGJES

Të parat rreze ranë mbi pemët,
aty në kopsht,
u bënë shilarëse.

U thyen degët më të njoma.
I mblodhi nata në përparëse.



 TE HUMBURIT

Babai u vonua,
si përhera.
Nëna i kishte sytë
tek dera.
Im bir kërkoi përrallë,
përpara se të flinte.

Ç’desh të më dilte
gjumi,
kur e dinte?



 KLINIKISHT I SEMURE

Do të kthehesh prapë, por unë s’do jem.
Do ndalësh vrapin në klinikë.
Do bësh ca zhurmë, dhuratat duke lënë.
I mbyllur në vetmi, do ndjej pak frikë.
Do të të lutem heshtaz të më lësh,
përndryshe, do më fikësh.
Ndjehem më mirë, kur pres të vish,
se sa kur vjen dhe s’di të ikësh.



 DJEMTE QE ERDHEN NGA FSHATI

Ne, djemve, që kemi ardhur nga fshati,
nuk na ngjitet qyteti.

Tani jetojmë brenda një pylli betoni,
shëtisim në asfalt, mbi katër rrota.
Na merr malli për hënën, hapim birra
dhe na shfaqet ajo nëpër gota.
Dikur, tavan të shtëpisë kishim qiellin,
në arat me bostan numëronim yjet,
na përkëdhelnin në gjumë lulëkuqet,
laheshim përrenjve, që zbrisnin nga pyjet.

Jetojmë detyrimisht në qytet.
Por fshati
vë hënën përnatë dhe na flet.



 NETET E MBETURA

Po dashuria?

Mos fol gjepura.
E humbëm, gabimisht,
me rrobat e hedhura.

Tani thjesht më duro.
Më fto në shtrat, ku e ku,
në netët e mbetura.



 FOTOGRAFI TE ÇASTIT

S’janë poezi këto që kam shkruar,
janë fotografi të çastit,
të shpirtit tim të transformuar
në forma të ndyshme,
sipas rastit.



 BEHEM I MARRE

Nuk kam më moshë për dashuri,
tani s’u ngjaj njëzetëvjeçarëve.

Por nganjëherë bëhem i ri,
përftoj zakonet e të marrëve.



 SHETGTIM

Në një ballkon të mbaj mend,
me ato sy fluturakë, tërë frikë.
Fjalë zogjsh të lëshoja në erë,
harroheshin mbi telat elekktrikë.
Të ndiqja në rrugët e qytetit të ri.
Të rinj qemë dhe ne, të pafluturuar.
Një shtegtim nuk ta dhurova dot,
mbetëm përrallë e papërfunduar.
Kur qemë të harruar kaq vjet,
pashë ato sy, që s’i ndesha askund.
Nga e para do të të ndjek përsëri,
t’i gjejmë përrallës një fund.



 FAT I MBRAPSHTE

Më varrosën ditën. Natën
mënjanova dheun
dhe gurët e vëna.

Gjithmonë kam qenë ters.
Gjëja e parë që pashë
ishte hëna.



 FUNDI I GUSHTIT

Në fyt më mbetet fundi i gushtit,
kur plazhi gjysmëboshatiset.
Më ngjan ky ishull krejt i shkretë,
si tokë, ku epidemia niset.
Si ta durosh javën e fundit,
brigjet dhe detin gjithë trishtim?
Prapë mirë që kemi celularët,
fiksuam çastet me gëzim.

GRIGOR JOVANI
Monemvasia, gusht 2012

Xheladin Mjeku: ALI PODRIMJA

 ALI PODRIMJA

 Sot nuk do të shkruaj poezi 

As ngushëllim fjalës që ma nis ditën

Veç kujtimit që do ta qes në letër

Se ikjet janë si hijet e na lënë peng fjalën

Që thuhet për ditë të vështirë

Kumti ka peshën e rëndë si plumbi

Dhe forcën e gjoksshkëmbeve që trondisin

Po ikja e poetit ka emër tjetër

Mban flatrat hapur drejt bardhësive njerëzore

Që frymë e shpirt çojnë në folen e urtisë 

Kujtoj ditët që bëmë pikën e qejfit në emër të poezisë

Veç një muaj në mes fjalës dhe heshtjes tënde

Gjatë folëm e kënduam vargje në kaltërsinë e Jonit*

E të dielën e fundit këmbyem fjalët e ndarjes

Me uratën për rrugëtim të mbarë!

Shtruar llafosëm me miqtë gjithandej

Sa kishin zbritur tek fronet e perëndive të këtij nënqielli

Aty takojmë Fatmirin, Agim Maton, vetë mikun

Me Vilhelmen ia themi për poezinë, për jetën plot halle

Alma e Raimonda frymonin vargje me kaltërsi jonike

Gjatë shtrihej fjala deri tek Mali i Vetëtimës

Shkreptimë fjalësh e labërisht kënga merrte dhenë

Dhe nuk e dinim se po thurnim merimangën e kujtesës

Që na ndanë  pafundësisht

Në këtë fatkob kohe

Ne kthyem prej nga erdhëm ditë më parë

Të rrahim furtunën e heshtjes shekullore

E ti nise rrugët në pakthim drejt Durrësit, drejt botës…

Se jetën e poezinë i deshe njëtrajtshëm

Dhe nuk iu shqite vargut plot kaltërsi, plot zjarr promethean

Për të vazhduar tutje botës ta shpërndash fjalën e dritës

A të takosh Lumin e mallit që të djeg për një shekull

E ne mbetëm të rrahim furtunën e heshtjes shekullore

Ti ia gjete rrugën vargut që të zaptoi shpirtin plot një jetë

Mbi flatra të mallëngjimit

Sot nuk do të shkruaj poezi

As vargje  nuk do të shkëpus nga  kujtesa

As ngushëllim s’kam fjalë për të thënë

Veç një kujtim mbi letër-pergamenën që mbijeton

Për mallin që djeg vargun e ndryrë në shpirt

E shtrin flatrat e prekjes në gjithë skajet e botës

Që frymon shlirshëm si vet shpirti yt plot zjarr

E kandil shekullit i qëndron deri në frymën e fundit

Lum miku, thuaje edhe i’herë në kupë të qiellit

Fjalën që ndryn në shpirtin tënd rebel

-A falet Kosova e gjakut, e shpresave …

M’sa falet poeti që luleve ua jep shkëlqimin e dritës

Dhe aromën e lirisë ua mbështjell rreth qafe

Shekujve në vargëzim

Ali Podrimja

_________________

*Në “Takimet e Shkrimtarëve Jonian” në Sarandë, ku për herë të fundit ishim bashkë prej 22-24 qershor 2012. Ali Podrimja u nis drejt Durrësit, e ne u kthyem në Prishtinë, për të mos u takuar kurrë më për të gjallë të tij.

Agim Shehu: NAGANTI I ISA BOLETINIT

 

 

NAGANTI I ISA BOLETINIT

Bene udhe te gjate
te inglizi vinin
Ismail Qemali
Isa Boletini
.
Hynin dy shqiptare
brenda ne pallat
njeri luftetar
tjetri diplomat.

Shqiperi e tyre
kish halle e mjera
armet zoterinj
regull,rine te dera.

U ngrys luftetari
syte i shkrepen cike
lere diplomati
i tha me qerpike.

Dhe ua la tek dera
Isa Boletini
poshte nen brez,te vogles
syte i shkrepetinin.

Faqen vene te trupi
veshin vene te gjaku
je edhe per mua
thosh ajo se largu.

Hapat qete e qete
binin ne pallat
njeri luftetar
tjetri diplomat.

Here-here qerpiket
si gershere perplasnin
thua drite te huaj
syte nuk u qasnin.

Dhe tha lordi i madh
gjuhen duke zgjidhur
me humor te huaj
me nje gaz te hidhur.

Ja dhe carmatosur
zoterinj shqiptare
si kallkan i ngrire
ngriu fjal e pare.

Pa nagantit siper
brezit me si pritej
por nen brez e vogla
zu te hasharitej.

Mblidhte xixa zjarri
permbi trup te bukur
priste luftetarin
qe ti thoshte "duku".

Syte e diplomatit
zjarr te hidhur shkrepen
Isa Boletini
brrom nga brezi tjetren.

Brrom aty perpara
mu te lordi prane
"Madheri Shqiptarin
kurre s'e gjen pa arme".

Zbardhelloi sermaja
shkreptiu fildishi 

ndriten malet tona
andej larg,tek ishin.

Qelqe e shandane
dhane drite te lige
Ismail Qemali
qeshi nen qerpike.

Dhe naganti ulur
rrinte sic i duhej
dora nga i zoti
tyta nga ti duhej.

Nxinte tyte e vogel
brenda nxinin halle...
Shqiperi e vogel
ne tryeze te madhe

 

 

_______________

Solli për ne Sinan Kerpaci

Grigor Jovani: 10 LIRIKA DETI

‎

10 lirika deti

 

 MUZA

Duhet të të kërkoj të falur, Muzë!

Mban mend? Shfryva bulçitë vite më parë:
“Mirë që me vargjet s’më bëre të pasur,
por as edhe një flirt, dreqi ta marrë!”

Ma ruajte për në fund, moj bijë e mbretit:
nxore një koral, nga fundi i detit.
 

 MJALTI NE BUZE

Të kishte mbetur
mjalti në buzë.
Një pikë nektar,
aty në cep.

I kisha duart
në tjetër punë...
Buzët afrova,
I bëra sqep.

Bashkë me gjuhët,
dy palë buzë,
i ngjiti mjalti,
askush s’i hoqi.

Duke i shqitur,
mbeti një shenjë.
Haje merak:
“Ç’t’i them tim shoqi?”

 

 

 

NE NJE SHTEPI

Në këtë shtëpinë e vjetëruar,
dikur jetonte një peri.
Një botë e tërë ia kish lakmuar
belin e hollë, fytyrën, gjinjtë...

Tani është plakur krejt e shkreta,
duhan të lirë dredh me gazeta.
Kollitet. “Plaç!” – i thonë komshinjtë.

 

 

 

PUTHJA

Kërkova ujë tek shoqëria ngjitur,
më zgjati shishen një syndritur.
“Nuk kemi gota,” – tha,
e skuqur shpuzë.

S’kisha tjetër mënyrë,
ta puthja në buzë.

 

 

 

KULAÇE ME MJALTE

Prapë,
kulaçe me mjaltë gatuan,
nënë?
Nesër kam ditëlindjen.
Nuk m’i harrove kurrë,
moj e mira.
Por pse,
këtu e dhjetë vjet, që ke ikur,
gatuan të njejtat embëlsira?

 

 

 

PJESËMARRES NE VRASJE

Le të ndodh sot, në të aguar.
Do ta vras. Madje jam vonuar.

Do vë dyfekun në syrin e shënjës,
do ta fiksoj mes shënjestrës
dhe bam!
Kaq netë më përqesh vargjet e zemrës,
m’i bëri ndjenjat
haram.

Le të jenë të gjithë dëshmitarë në vrasje.
E bëj qëllimisht,
s’kam gajle, vërtet.
Ç’kujtuat ju? Me Hënën kam ngasje,
atë do vras,
do ta zhys në det.

 

 

 

HIJET

Kur nuk je ti, zmadhohet shtëpia.
Hap dritën: mungojnë lëvizjet.

Përse habitesh? – thonë sendet -.
E dije...

Dhe krevati,
krevati ku bënim dashuri,
i paprekur, i ngrirë, si hije.

 

 

 

PLAZHET E HUAJ

Plazhe që të nxjerrin në të tjera plazhe.
Vaporë që mbërrijnë. Njerëz të njejtë,
që nxitojnë.

Ndryshimi? Nuk të dashurojnë…

 

 

 

 

AKUARIUMI

Miq hipokritë!
Më mëshironi,
kur më shikoni
burgosur vargjesh,
si peshakaqen
brenda një akuariumi,
kështu më vjen,
të thej xhamet,
t’ju shqyej qeshjet,
mos t’iu zerë gjumi!

 

 

 

NGADO QE TA KTHESH

Ngado që ta kthesh, sido që ta shtrosh:
punë dreqi kjo... të dashurosh.

GRIGOR JOVANI
(Plazhi i Shën Teodorit, 29 e korrikut, 2012)

Fadil Curri: GJUHA SHQIPE

 

 

GJUHA SHQIPE

(Qortim miqve V. M e H. M)

Gjuha shqipe lind nga nje gurre e pashtershme

dhe pastaj trojeve te saja leshon te vetmin shtat
si djep qe nanuriset ka rrjedhen e perhershme
ndermjet dy brigjeve, qe i bejne te dashurin shtrat.

Ne njerin breg te lumit eshte dialekti i emblesise
ne tjetrin breg te lumit eshte dialekti i trimerise
merrni nga te dy brigjet frutet e pavdekesise
dhe jepjani shpirtgjere pemes Shqipja e Madheshtise.

Ju, qe te dy e si ju, nje qellim te çilter e keni,
te arrini te sherimorja shpetimtare e tokes se shqipesise
deshmmtare te ketij fati nje dite ne Shqiptari do te jeni.
kur ne sofer do te keni ajer, uje e buke te vellazerise.

POEZI NGA ALI PODRIMJA

Ali PODRIMJA

UNË BIRI YT

Unë biri yt, Kosovë, t'i njoh dëshirat e heshtura,
t'i njoh ëndrrat, erërat e fjetura me shekuj,
t'i njoh vuajtjet, gëzimet, vdekjet,
t'i njoh lindjet e bardha, caqet e tua të kallura;
ta di gjakun që të vlon në gji,
dallgën kur të rrahë netëve të pagjumta,
e të shpërthejë do si vullkan,
më mirë se kushdo tjetër të njoh, Kosovë,
Unë, biri yt.

EPIKA

Me shekuj kam shitur gjakun
e rritur jam me gjakun e shitur
Me shekuj kam hëngër me veten
e ditur s'kam të qesh me veten e tepruar...
Miq,

Kosova është gjaku im që nuk falet!

ANKTHI

Toka ime digjet, toka ime e dashur,
balli im i ngrysur,
pishë...

Caqet e tua herët t'i kam përbirë me hijet e mia,
Kosovë, përrallë e lashtë!
Herët m'i ke lidhur këmbë e duart me skamje,
vuajtje e vdekje...

Medet, kë më parë të shpëtoj: veten apo zogjtë

e ngrirë n'ajër?
Nipave ç'tu them për këngën time të vdekjes?
- Heu, edhe kryet po të ma hiqni, tjetra do t'më
kish mbirë!

Toka ime digjet
në çdo pëllëmbë të trupit tim - toka e mallkuar..

ME JETUE

    Tim bir, Lumit

Erdhe në jetë
Nuk ka më nevojë për kuje, lutje
Kryesorja të jetosh

Këtë gur ta hedhësh më larg se Unë
Prandaj:
Bukën ta pjekësh dy herë nën saç
Ujin ta ziesh deri në shkallën 99
Derisa të mbetesh ti i vetmi kërthi në ajër
në kohë kozmos.

Metafora e Jetës Sime

nëse s'flas
jeta ime s'ka qetësi

fjala ime bëhu Unë

heshtja të të mos shtypë
në gurë
rnulliri

nëse s'flas
jeta ime s'ka qetësi

fjala ime bëhu Unë

plaga ime
le të marrë
frymë thellë

ME QENË

Të jesh shqiptar
e vdekja të mos të gjejë
edhe në skaj të botës
e pamundur është

Të jesh shqiptar
e ndonjë qen të mos të ndjek
deri në varr
e pamundur është

Shqiptar të jesh
botën varr të mos e kesh
e pamundur është
e pamundur

Në trupin tim
plaga më e thellë
sa më afër
Bregut
lum lumi nuk është në linjë

TI DHE UJI

Diellin ta shikosh nga hija e plepit
Dhe ta matësh
Kur hijen tënde s'mund ta kapërcesh më
Qenit ruaju se të kafshon ajo kafshë shtëpiake
Besnik i madh i Njeriut
Nga kafshimi i gjarprit mund të shpëtosh
Macen nxirre nga fjalori yt gjithsesi
Ajo s'është simbol i kohës sate as i artit tënd

(Unë gjithmonë ia kam frikën edhe Lules edhe
Femrës)

Kur të flasësh fol të dëgjohesh në bjeshkë
të dëgjohesh në shkretëtirë
Për të dytën herë mbetesh pa kokë ose kush
nuk të beson:
Sa më pak shikoje veten në pasqyrë
Dhe kurrë mos mendo: I pari
Ai që ka ekzistuar para teje jam UNË
Ai që do të kujdeset për ditët e mia të mbrama
Për ëndrrat e mia e qetësinë je Ti
Me pleh kurrë mos u pajto: Nxirre në gjysmë
të natës
në pikë të vapës
Asgjë mos rrit asgjë mos krijo me dhunë
Rast i humbur nuk je edhe pse pylli
dendësohet
Mund ta kalosh natën në Kullën time të vetmuar
në botë
Dhe si të duash Ti Lumi
Kryesorja: jetën ta jetosh pa e vrarë
Dhe pa të mbetur në këmbë ndonjë therrë
e saj e zezë
Bashkudhëtari im
Ta provojmë vetveten derisa kemi frymë.

NJË NATË NGA NETET PA GJUMË

Zgjohu Kosovë!Zgjohu nëna ime e dashur,
balli dhe emri im i shkelur,
zgjohu,oj!A po e ndien vajin tim?
A po sheh si ti kam ngulur sytë
mu në zemër,mu në shpirt,
si t`i kam hedhur duart rreth belit
për të përqafuar unë, ashti yt?
Zgjohu,Kosovë!

Nga degët e mia të thyera kush po dahet,
këtë cater kush po e le?
Ç`janë këto gjurmë gjaku që po shtohen
nëpër fytyrën tende,
këto varre e murana qe po sillen vërdallë
rreth shtëpisë sime?...
Zgjohu, Kosovë!Zgjohu, nëna ime e dashur,
balli dhe emri im i shkelur,
Zgjohu, Kosovë!...

Sonte vetëm mbeta e
në derë të oborrit askush s`po me troket,
askush më, thua vdekur jam e harruar
Në këto troje e suka gjaku.

Thua më është shkrimbur hisja
e mbyllur dera e konakut.....
Zgjohu, Kosovë, flakë e hershme e ashtit tim
t`pelcitur.
Bota në ty le të kallet!

PARISI, VENDLINDJA

Do të hyjmë në Paris
gurin tonë aty do ta ngulim,
nuk do të na presë Teuta, Genti,
nuk do të na presë hordhi e egër romake,
nuk do të na presë njeri i gjallë.

Në Paris do të hyjmë;
ëndërrat do t'i varim në krahë të lejlekëve
te një krua do t'i lajmë sytë, duart lythore,
do t'i lëmë netët ballkanike pas shpine
vallet, këngët, baladat, përrallat,
vetëm fyellin do ta marrim
t'i biem kur të na rrokë malli,
kur humbim në grumbullin e klosharëve,
të hijeve,
të minjve,
deri vonë rrugëve të Parisit në metro marramenthi:
do t'i marrim erë ftoit të vendlindjes
për kohët pis do të flasim me gishta,
nuk do të shkelim asnjë mizë,
nuk do të trembim asnjë zog,
nuk do të derdhim zjarr, vrer,
mbi kokë të njeriut,
Evropës së përgjumur s'do t'i përulemi
as perëndive të krisura.
Ma jep besën, Lum Lumi,
se nuk do të harrojmë vendlindjen.

RËNKIMI

Qaj, rrafshi im i dashur, qaj!
Diellin tënd verbuar e kanë tytat,
E vatrat shkimbur deri në një.

Zogun në qiell, zogun ta kanë vrarë
Me duar të mia të çara
Me rrashtat tona të shpuara mbuluar të kanë;

Pragje thyer e konaqe mbyllur...
Për gjithkë e për askë vrarë jemi...

Qaj, rrafshi im i dashur, qaj.

Plepi im qiellin do ta shpojë,
Plepi im i kallur
Qiellin e humbur majë një shpate.

Hyrje

Ali Podrimja është autor i më shumë se dhjetë vëllimeve me poezi dhe mbahet sot nga kritika si përfaqësuesi më tipik i poezisë së sotme shqiptare dhe si një poet me emër dhe në shkallë kombëtare. Botën e vet poetike poeti e artikulon përmes një sistemi figurativ të konsoliduar (veçanërisht me simbolin dhe metaforën) dhe me një shkallë mjaft të lartë ndjeshmërie.

Ali Podrimja lindi e u rrit në Gjakovë. Studjoi gjuhë dhe letërsi shqiptare në Universitetin e Prishtinës, ku dhe jeton aktualisht. Periudha vendimtare për formimin shpírtëror dhe intelektual të poetit janë vitet pesëdhjetë. Më 1957 botoi poezinë e parë në revistën "Jeta e Re". Ishin vitet kur shqiptarët në Kosovë përjetonin njërin nga terroret me të egra të pushtuesit serb, kohën e aksionit famëkeq për mbledhjen e armëve dhe të shpërnguljeve më dramatike të përmasave tragjike për Kosovën dhe shqiptarët (rreth treqindmijë të shpërngulur dhunshëm në Turqi). Poeti rritej dhe piqej në këto kushte, në këtë atmosfere agonie, që e kishte mbërthyer Kosovën.

Qyteti i Gjakovës, ku kishte lindur dhe shkollohej, qytet me traditë të pasur patriotike, ishte më i godituri nga kjo vërshimë policore e UDB-së serbe. Poeti i përfshirë në këtë përditshmëri ndjeu nevojë të rezistojë, të kundërvihet dhe ta stigmatizojë tërthorazi synimin e pushtuesit: Qaj rrafshi im i dashur, qaj! (fjala është për rrafshin e Dukagjinit,) Diellin tënd verbuar e kanë tytat E vatrat shkimbur deri më një... Vargjet janë shkëputur nga poemthi lirik ,Hija e tokës", të cilin Ali Podrimja e shkruajti në vitin 1960, kur ishte gjimnazist.

Një vit më pas, më 1961, Ali Podrimja botoi përmbledhjen e parë me vargje elegjiake Thirrje. Më pas vijnë përmbledhjet Shamijat e përshëndetjeve (1963), Dhimbë e bukur (1967), Sampo (1969), Torzo (1971) etj., deri në veprën e tij mjeshtërore Lum, lumi, (1982), që shënoi një kthesë në poezinë bashkëkohore kosovare.

Në vitet '80 e '90 ai do të vazhdojë të botojë libra poetikë si Zari, Buzëqeshje në kafaz etj., deri te dy librat në prozë: Burgu i hapur (1998) dhe Harakiri (1999). Kur për një poet themi se nuk është konvencional, pra është modern, këtë duhet ta kuptojmë kështu: Ali Podrimja e çliron poezinë shqipe nga disa rregulla metrike, siç është: vargu i thurur, apo nga përmbajtjet si fryma apologjike, brohoritëse e poezisë së pasluftës etj. Por, ai vendos parime të tjera krijuese, siç është vargu i lirë, shqiptimi metaforik, gjuha e ironisë, efikase për të shprehur zona më të errëta apo më të fshehta të natyrës së njeriut.

Synimi i poetit për t'u fshehur përmes reflekseve ezopike dhe për t'i përcjellë ato, duke shmangur ndalesat e jashtme, e nxjerrin në plan të parë mesazhin dhe në plan të dytë atë pjesë të vlerës artistike që arrihet përmes ritmit dhe euforisë. Me rëndësi është të kuptohet, nëse këto parime poetike të Ali Podrimjes, janë parime të një brezi dhe të një kohe dhe duhet të njihen si përvojë. Pa to nuk mund të kuptohet dhe të zbulohet arti poetik nëpër kohë, sidomos për krijuesit e rinj, poetët e mëdhenj janë shkollë, nga e cila mund të mësojnë; janë përvojat, nga të cilat do të nisin ata të krijojnë parimet e tyre poetike.

Poezia e Ali Podrimjes, e përkthyer në shumë gjuhë të huaja, është pranuar e vlerësuar pikërisht për arsye se në thesarin universal të vlerave, hyn bindshëm përmes koloritit të veçantë, përmes botës shpirtërore me individualitetin e vet të formuar, të ndryshëm nga të tjerët.

(http://wikisource.org/wiki/Author:Ali_Podrimja)

Huazuar nga SA-KRA